Het D-STAR (Digital Smart Technologies for Amateur Radio) protocol is een open standaard en kan dus door iedereen toegepast en geïmplementeerd worden. Het werd ontwikkeld door de Japanse Amateur Relay League, JARL.
De spraakinformatie wordt met de AMBE codec (Advanced Multi Band Excitation) verzonden, deze codec is niet “vrij” maar gepatenteerd. Het versturen van data of gelijktijdig spraak- en dataverkeer is mogelijk.
Het meeste plezier bij D-Star komt voort uit de mogelijkheid om een repeater, Hotspot of DV Dongle te ‘linken’ (=koppelen) aan andere repeaters en/of reflectoren.
Een reflector is software die draait op een computer, meestal een server in een datacenter, waarmee repeaters en hotspots verbinding maken. Een reflector kan je vergelijken met een audioconferentie server. Meerdere repeaters en hotspots kunnen met een reflector verbonden zijn.
Elke reflector heeft verschillende modules, geïdentificeerd met letters. De modules kunnen gezien worden als conferentieruimtes binnen de conferentieserver. Repeaters/hotspots maken verbinding met zo’n module van de reflector. Wanneer iemand via z’n TRX uitzendt naar een repeater/hotspot die is aangesloten op deze reflectormodule, wordt de transmissie opnieuw uitgezonden naar alle andere repeaters/hotspots die zijn aangesloten op diezelfde reflector.
De verschillende reflectorsystemen
REF
D-Star Linking en Reflectoren zijn uitgevonden door Robin Cutshaw AA4RC. Zijn systeem heet D-PLUS en heeft een aanzienlijke groei veroorzaakt over de hele wereld. D-Plus reflectoren zijn te herkennen door REFnnnx. Bijvoorbeeld: REF001C. http://www.dstarinfo.com/reflectors.aspx
XRF
Het tweede type
reflectoren dat naar voren kwam waren de XRF reflectoren. De software die
gebruikt wordt om de XRF reflector te draaien maakt gebruik van een ander
netwerkprotocol genaamd D-Extra.
Bijvoorbeeld: XRF767. http://xrefl.net
DCS
De DCS-reflectoren
kwamen later aan en waren afkomstig uit Duitsland. De DCS-reflectoren hebben
ook hun eigen netwerkprotocol, DCS. http://xreflector.net
In België wordt gebruik gemaakt van de DCS011-reflector. http://dcs011.xreflector.net
XLX
De software die
gebruikt wordt bij de XLX reflectoren ondersteund ook de vorige protocollen. En
bovendien ook zijn eigen protocol dat alleen gebruikt wordt om reflectoren met
elkaar te verbinden.
http://xlxapi.rlx.lu/index.php?show=reflectors
è Wat is nu het verschil? Functioneel is er vrijwel geen verschil, de keuze is aan de gebruiker!
Verbinden met reflectoren
Belangrijk om de
handleiding van je toestel goed te lezen zodat je weet hoe je toestel te
configureren/programmeren!
Om in D-STAR te kunnen zenden zijn er vier belangrijke parameters: URCALL (UR),
RPT1, RPT2 en MYCALL (MY).
Als je gewoon wilt ontvangen, kun je URCALL, RPT1, RPT2 en MYCALL negeren.
URCALL bevat routeringsinformatie en/of koppelingscommando’s. Om de lokale
repeater te gebruiken, moet URCALL ingesteld zijn op “CQCQCQ”. De
eerste 6 posities zijn voor de naam van de reflectoren of de roepnaam van de
repeater. De 7e positie is de bandmodule en de 8e positie is het D-Plus
commando.
RPT1 moet worden ingesteld op de lokale repeater en de module die u probeert te benaderen. De module refereert naar de frequentieband. “A” = 1,2 GHz, “B” = 70 cm en “C” = 2 meter. De instelling maakt niet uit voor simplex.
RPT2 geeft aan waar u
uw signaal naartoe wilt sturen op uw lokale repeater. Normaal gesproken staat
RPT2 ingesteld op de roepnaam van de lokale repeater, gevolgd door
“<space>G”. In dit geval verwijst “G” niet naar een
module, maar naar de gateway, die een computer is die de repeater met het
internet verbindt. De instelling maakt voor simplex niet uit.
MYCALL is je eigen roepnaam, maximaal acht tekens. Creatieveling voegen hun
toestel toe, bijvoorbeeld “/9700” voor iemand die een IC-9700 toestel
gebruikt (max 4 bijkomende karakters).
Enkele voorbeelden:
– gebruik van de
lokale repeater en geen routering:
ON5OB wil gewoon praten met andere lokale OM’s met behulp van de lokale
repeater ON0ODR op 70 cm. URCALL: CQCQCQ
RPT1:
ON0ODR<space>B
RPT2:
MYCALL: ON5OB
– connecteren/routering
van repeater naar repeater:
ON5OB is op de lokale repeater ON0ODR en wil zich connecteren met de repeater PI1AMS
in Amsterdam. Iedereen die luistert naar een van beide repeaters zal het
gesprek horen. URCALL: PI1AMS
RPT1: ON0ODR<space>B
RPT2: ON0ODR<space>G
MYCALL: ON5OB
Verander URCALL na een succesvolle verbinding terug naar CQCQCQ en zend normaal
uit.
– koppeling naar een specifieke reflector/knooppunt:
ON5OB wil de lokale repeater ON0ODR koppelen aan Reflector REF001C.
URCALL: REF001CL
RPT1: ON0ODR<space>B
RPT2: ON0ODR<space>G
MYCALL: ON5OB
Verander URCALL na een succesvolle verbinding terug naar CQCQCQ en zend normaal
uit.
– unlinking:
ON5OB wil de lokale repeater ON0ODR ontkoppelen van de reflector of andere
repeater.
URCALL: <space><space><space><space><space><space><space><U>
RPT1: ON0ODR<space>B
RPT2: ON0ODR<space>G
MYCALL: ON5OB
– status repeater:
ON5OB wil de status van de lokale repeater ON0ODR opvragen.
URCALL: <space><space><space><space><space><space><space><I>
RPT1: ON0ODR<space>B
RPT2: ON0ODR<space>G
MYCALL: ON5OB
Als de repeater is gekoppeld, hoort je het bericht “remote system
linked”, en een tekst scrolt over het scherm met de info waar de repeater
aan is gekoppeld. Na het
vragen van het informatiebericht dient URCALL terug te worden gewijzigd in
CQCQCQ.
– Echo test:
ON5OB wil horen hoe hij klinkt op de lokale D-STAR-repeater, ON0ODR.
URCALL: <space><space><space><space><space><space><space><E>
RPT1: ON0ODR<space>B
RPT2: ON0ODR<space>G
MYCALL: ON5OB
Na een echo test moet URCALL weer worden veranderd in CQCQCQ.